Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 32
Type structuur
Bunker - bomvrije ruimte - Industrielaan
Toegankelijkheid
Onduidelijk of bunker nog bestaat
Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • Dit is zeker een van de bunkers die ooit op het vliegveld werden gebouwd.
  • Als hij heden nog bestaat, is hij allicht te zoeken in een fel overgroeid stukje terrein nogal achteruit de terreinen bij een woning langs de Industrielaan.
  • Zuidelijk en westelijk ervan liggen heden industriële gebouwen.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur
  • Kaart: Oude RAF kaart daterend van 13/02/1945 (dus reeds na de bevrijding) van het vliegveld van Maldegem - Erfgoednota IOED Meetjesland.

Detail op deze kaart waarbij deze structuur terug te vinden is:

De hier besproken structuur is te zoeken, centraal in de cluster meest noordelijk hiernaast getekend, langs de huidige Industrielaan. Het is een groepering van kleinere structuren bij elkaar. Op de schets is de bunker de structuur recht op de wegel er naartoe.

Oud Kadasterplan 1946 - Archief Maldegem

De situatie hiernaast is gedeeltelijk vergelijkbaar. Opnieuw zijn er dus wel wat kleinere verschillen tussen waar men bepaalde details tekent ten opzichte van plan van de RAF uit 1945.

Men ziet 2 kleinere structuren en 1 langere structuur +/- noordelijk van de bunker. Meer zuidelijk van de bunker tekent met nog 2 kleine structuren. Allicht munitienissen.

De bunker (Mal 32) is die iets grotere structuur +/- rechtop de aanloopweg naar deze cluster.

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte van de start- en landingsbanen waren verhard in beton. Het gele gedeelte was allicht wel verhard maar zeker niet volledig met beton of asfalt.

De hier gesitueerde structuren zijn te zoeken centraal boven de toenmalige landings- en opstijgpistes van het vliegveld.

Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Oude luchtfoto vliegveld tijdens Duitse bezetting

De bunker is er op de zien, links omcinkeld. Rechts ligt de huidige Industrielaan. Meer zuidelijk het huidige Krommewege. De 2 kleinere en 1 iets langwerpige structuur noordelijk van de bunker zijn ook nog duidelijk te zien. De kleinere nissen zuidelijk niet omdat de resolutie van de foto allicht hiervoor te klein is.

Nabij deze bunker was er zeker bijkomend lichter FLAK-geschut (allicht 20 mm) opgesteld.

(Originele luchtfoto: Collectie Geert Beelaert)

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Ruime oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar deze structuren staan. U ziet in deze periode de bunker nog heel mooi liggen, centraal in het groen.

Van de overige structuren is op het eerste zicht niets meer te bespeuren.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Detail van het bovenstaande. Bovenaan de bunker (Mal 32). Onderaan als referentie het kruispunt van Krommewege met de Industrielaan. Daar ziet u ook nog het hoevegebouw met de commandotoren. (Mal 23)

Luchtfoto 1990 www.geopunt.be

Dezelfde zone een kleine 20 jaar later. Als je beide foto's vergelijkt, zie je duidelijk dat de woning zelf, te kort bij de Industrieweg staat om bij de bunker betrokken te zijn. Centraler op het terrein zie je 2 kleinere, bleke structuren. Rechts daarvan denk ik hier nog altijd een hoger iets te zein dat allicht op dat moment nog altijd die bunker is, noordelijk van de bestaande industriegebouwen.

Luchtfoto 2009 www.geopunt.be

Rond deze periode vind je diezelfde locatie terug waar heden een bebost stukje terrein is, achter blijkbaar een kleinere weide is. Als de structuur nog bestaat, zal hij dus te zoeken zijn nabij dit bosje.

Luchtfoto 2021 www.geopunt.be

Een vrij ongewijzigde situatie voor de bunker. Alleen is de Industriezone ook de open terreinen achter de site aan het innemen.

De kans dat de bunker dus blijft bestaan in dat bosje, blijft dus reëel en hopelijk nog eens uit te sluiten.

Localisatie van de structuur bij de site
  • Het betreft een bomvrije structuur op de vliegveldsite.
  • We zitten hier centraal de noordzijde van het vliegveld.

Functie van de structuur

  • Deze bunker was de bomvrije structuur tussen bij de 2 grote boogloodsen ooit gebouwd op het vliegveld.
  • In die structuur mocht je beschouwd worden als veilig te zitten bij een bombardement op de infrastructuur van het vliegveld.
Beschrijving van de structuur
  • Ook dit type structuren op de vliegvelden waren een soort van vaststaand Duits concept op de vliegvelden.
  • Op basis van een wel degelijk reeds geprospecteerd exemplaar op het Vliegveld van Deurne (bij Antwerpen), kan ongeveer volgende structuur verondersteld worden. Weet wel dat het exemplaar dat op Deurne werd gebouwd, allicht zwaarder was van structuur dan wat in Maldegem werd gebouwd.Voorlopig blijft nog onduidelijkheid over wat effectief op Maldegem staat en stond.
    • Het enige iets of wat verduidelijkend plannetje horende bij Maldegem betreft een schets gemaakt door een prospectie van het terrein van het vliegveld in 1947 door het Belgisch Leger.
    • De structuur zat volledig ingewerkt in een berm grond, aansluitend bij de Ambachtenlaan.
    • De structuur had allicht slechts 2 toegangen, beiden bereikbaar via dezelfde kant.
    • De opbouw is allicht vrij rudimentair en simpel, Achter de toegangen uitgewerkt met keermuren was met telkens een chicane, een toegang op een centrale bunkerkamer.
  • De gewapende betonwanden bij de structuur van Maldegem zullen allicht 70 cm à 1 meter dik zijn geweest. Ook dit duidt toch op een iets lichter uitgewerkte structuur dan wat op Deurne kan gevonden worden.
  • De zijwanden aan de toegangscomplexen in Maldegem waren heel wat dunnen en allicht amper een 30 tal cm in gewapend beton dik.
  • Het dak zou aan de toegangen eveneens een 30 tal cm dik zijn geweest. Op de centrale kamer was dit zeker 70 à 1 meter dik.
  • Het geheel zat dan enerzijds om het bijkomend te beschermen en anderzijds om het aan het zicht te onttrekken uit de lucht, onder een grondlaag verstopt.

Bouwplannen horende bij deze structuur:

Bouwplan van een gelijkaardige maar allicht toch wel zwaarder uitgewerkte structuur op het vliegveld van Deurne (Antwerpen) - Schets Collectie Tom Oliviers (Bunkerfreaks Antwerpen)

Je ziet een structuur met 1 centrale kamer en aan beide zijdes een dubbele toegang die via trappen wordt bereikt. Aan de buitenzijde zijn keermuren voorzien om het geheel in een berm grond te verwerken. Bij de bunker in Deurne was er ook nog centraal in de centrale kamer een observatie-opening.

Schets van dit structuurtje zoals vastgesteld tijdens prospectie door het Belgisch leger in 1947 - Erfgoednota IOED Meetjesland

Schets van dit structuurtje zoals vastgesteld tijdens prospectie door het Belgisch leger in 1947

In de erfgoednotal waar deze schets uitkomt, dacht men dit te moeten koppelen aan de manschappenstructuur (Mal 14) maar daar heeft het alvast niets mee te zien. Je ziet zoals hoger omschreven een structuur grotendeels ingewerkt in het omliggende terrein zodat het uit de lucht amper te zien zal zijn geweest. Voor wat op Maldegem staat, is het twijfelachtig of er effectief 4 toegangen waren zoals hier getekend.

3D schetsen van het model van deze structuur zoals nog bestaande te Deurne (bij Antwerpen) - Tom Oliviers (Bunkerfreaks Antwerpen)

Zicht op bovenzijde van de structuur zoals in Deurne nog bestaande.

Bijhorend grondplan getekend als doorsnede van de structuur onder het dak. De zijde naar de bovenkant getekend was in dit geval aangevuld met grond. De onderzijde niet omdat er daar een observatie-opening was voorzien. Ook de zijkanten waren aangevuld met grond tegen de keermuren.

De langszijde met de observatie-opening. Allicht was deze opening zelfs in Maldegem niet aanwezig. Mogelijks waren er ook maar toegangen langs 1 zijde.

De kopkanten met zowel links als rechts telkens een toegang.

De achterzijde die origineel volledig zat aangevuld met grond tussen de toegangen. Zo zag allicht ook in Maldegem de zijde er uit met de 2 enige toegangen.

Foto's van bovenstaande structuur op Deurne - Tom Oliviers (Bunkerfreaks Antwerpen)

Situatie 2002 - structuur was toen nog beperkt geopend.

Zicht binnen in de bunker naar de opening waar deze werd betreden.

toegangscomplex aan kant dat de structuur werd betreden. Aan de overkant zie je dus de tegenhangende trap. Centraal de toegang tot de centrale kamer.

De centrale kamer.

De rommelige vloer

De zijwand met observatie-opening.

Detail van de dichtgemetste observatie-opening. Deze zal dan allicht gericht geweest zijn richting landings- en opstijgpiste.

Terugblik vanaf de andere zijde.

Toegang aan andere zijde van de structuur.

Enkele actuelere foto's - Tom Oliviers (Bunkerfreaks Antwerpen)

De structuur is ondertussen opnieuw meer afgesloten dan toen en nu kan men enkel nog de buitenzijde zien en beperkt via een kleiner gemaakte opening nog een blik naar binnen werpen.

De actuele zeer beperkt geopende toegang.

Actuele blik naar binnen in opnieuw meer afgesloten structuur.

3D schetsen van dit model beperkt aangepast naar situatie van Maldegem - Tom Oliviers (Bunkerfreaks Antwerpen)

Voor zover de info gekend, hadden de structuren op Maldegem niet die observatie-opening. Ook waren de toegangscomplexen allicht niet met trappen uitgewerkt. De toegangscomplexen waren allicht ook minder zwaar in beton uitgewerkt en slechts langs 1 zijde toegankelijk. Dus zeker niet zo dik qua beton als in Deurne.

Actuele toestand van deze structuur:
  • Ongekend. Het is totaal onduidelijk of de structuur nog bestaat of niet.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • Van deze structuur wordt van verschillende bronnen gemeld dat hij overbouwd zou zijn en nog zou bestaan.
  • Helaas duikt daar tot op heden nergens fotografisch bewijs van op.
  • Toch is het moeilijk op die locatie een overbouwing te zien gezien hij toch in een stukje overgroeid terrein te situeren valt.
  • Mogelijks is hij totaal reeds verdwenen, mogelijks steekt hij nog in dat overgroeide gedeelte zichtbaar op alle luchtfoto's tem 2023.
  • Alle bijkomende info blijft dus zeker welkom op info@bunkergordel.be

Oudere Foto's van deze structuur - voorlopig geen gekend.:

Google Streetview 2023

Op de voorgrond tegen de straat zie je de eigenlijke woning. Deze staat veel te kort bij de straat om aan de bunker gekoppeld te worden. Links zie een aantal industriegebouwen die ook aan de bunker niet te koppelen vallen.

Op de achtergrond zie een weilandje met daarachter een bebost perceeltje. Als de bunker nog bestaat, zou hij daar te zoeken zijn.

Specifieke bijkomende interessante bronnen:

  • Geert Beelaert en Frank Raeman Osi Msm voor info over deze locatie op de industriezone ten tijde van het WOII vliegveld, wat hielp bij de bunker opnieuw te proberen localiseren.